In Nederland is op 6 januari de eerste persoon gevaccineerd tegen het coronavirus. Ondertussen hebben al duizenden mensen de eerste prik gehad met het vaccin. Maar, wat nou als je niet gevaccineerd wilt worden? Mag jouw werkgever jou dan verplichten om te vaccineren?
Mag een werkgever zijn of haar werknemer verplichten om zich te laten vaccineren?
Wat er met zijn of haar lichaam gebeurt mag een werknemer zelf beslissen. Een werkgever kan zijn of haar werknemers niet verplichten om te vaccineren. Wanneer een werkgever het verplicht om te vaccineren zou dit een inbreuk zijn op de lichamelijke integriteit van een werknemer. Op grond van de grondwet is dit niet toegestaan. Het recht op onaantastbaarheid (Art. 11 Gw) van het lichaam is een van de grondrechten die is opgenomen in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (art. 8 EVRM). Op deze grondrechten mag slechts onder bepaalde voorwaarden een inbreuk gemaakt worden. Eén van de vereisten is dat er een wet is die dit toestaat. De vaccinatieplicht moet hier bijvoorbeeld in zijn opgenomen.
De werkgever heeft een zorgplicht waar het gaat om de veiligheid, de gezondheid en de arbeidsomstandigheden van de werknemers. Maar deze zorgplicht gaat niet zo ver dat een werkgever een werknemer kan dwingen om zich te laten vaccineren tegen het coronavirus.
Zorgplicht van de werkgever
Artikel 7:658 BW heeft tot doel de bescherming te bieden aan werknemers voor zover dat redelijkerwijs gevergd kan worden in verband met aard van de te verrichten werkzaamheden. Volgens Artikel 7:658 lid 1 BW rust op de werkgever een zorgplicht voor de veiligheid van zijn werknemers. In het kader van het coronavirus is het van belang dat de werkgever zorgt voor voldoende inlichtingen over mogelijke symptomen en verspreidingen van het coronavirus. De werkgever heeft de taak om werknemers met corona symptomen naar huis te sturen, de veiligheid van de niet-besmette werknemers komt in gevaar. Om verspreiding tegen te gaan, kan de werkgever (als dit mogelijk is) de werknemers thuis laten werken.
Mag de werkgever aan zijn werknemers vragen of zij zich (hebben) laten testen?
De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) verbiedt de verwerking van bijzondere persoonsgegevens, waaronder de gezondheidsgegevens van de werknemers. Een werkgever mag niet aan zijn werknemers vragen of zij zich willen laten vaccineren/testen tegen het coronavirus, of dat zij dat hebben gedaan. Vraagt de werkgever het toch aan de werknemer, dan is de werknemer niet verplicht om hier antwoord op te geven. Wanneer de werknemer het toch meedeelt aan de werkgever, mag de werkgever de gegevens niet registreren, dit mag ook niet wanneer de werknemer hier toestemming voor geeft. De toestemming die de werknemer geeft om de gezondheidsgegevens te registreren is dan niet geldig.
Het gevolg van het weigeren vaccinatie
Wanneer de werknemer zich niet wilt laten vaccineren tegen het coronavirus, mag er geen loon worden ingehouden. Een werkgever mag zijn of haar werknemer niet ontslaan, een werknemer heeft recht op bescherming van de lichamelijk integriteit.
Als het vaccineren essentieel is voor het werk van de werknemer (ziekenhuis bijvoorbeeld), maar je wil je niet laten vaccineren, kan er gekeken worden naar andere mogelijkheden. In beginsel zou er gekeken worden of er andere maatregelen genomen kunnen worden om het personeel toch aan het werk te houden, bijvoorbeeld goed beschermende kleding (gebruik een chirurgisch mondkapje type IIR, oogbescherming, schort met lange mouwen die spatwaterdicht is en draag wegwerphandschoenen), het naleven van de anderhalve meter afstand. De werknemers kunnen andere taken krijgen, waardoor zij niet meer met kwetsbare mensen werken, maar dit moet wel mogelijk zijn binnen het bedrijf. Pas als alle alternatieve zijn bekeken en er niks anders op zit dan je te laten vaccineren, is onder strenge voorwaarden ontslag mogelijk haalbaar
Conclusie
De werkgever kan een werknemer niet verplichten om zich te laten vaccineren. De werkgever heeft wel de zorgplicht richting de werknemers en derden (patiënten bijvoorbeeld) om het besmettingsrisico zo laag mogelijk proberen te houden. Om aan de zorgplicht te voldoen is het aan de werkgever om steeds maatregelen te treffen, ook als het bij de werknemers ontbreekt aan vaccinatiebereidheid.
Mocht je vragen hebben over of jouw werkgever jou mag verplichten om je te laten vaccineren, neem dan contact met ons op via 038-2022738 of info@juristenzwolle.nl.
