Stel, u bent op zoek naar een mooie nieuwe sportfiets. Eerst gaat u met de beste intenties in uw eigen stad stad rondkijken, u wilt immers het liefst de lokale winkels steunen. Jammer genoeg hebben ze daar niet helemaal wat u zoekt. De prijzen van al die mooie fietsen zijn net boven uw budget. Al gauw besluit u dus om eens online te gaan kijken naar het aanbod. Eerst kijkt u op Nederlandse sites, maar ook daar vindt u niet wat u zoekt. Uiteindelijk ziet u op een internationale website voor tweedehands spullen een zo goed als nieuwe sportfiets in uw favoriete kleur. De prijs valt mooi binnen uw budget. U bestelt de fiets en wacht vol verwachting tot deze bezorgd wordt.
De fiets wordt netjes afgeleverd op de dag die u hebt afgesproken met de verkoper. In een mooie stevige doos. Als u de fiets uitpakt merkt u echter dat de fiets zelf minder stevig is. De fiets is in een veel slechtere staat dan de verkoper u had toegezegd. En hoewel de fiets niet zo duur was als een nieuwe, hebt u er toch nog een stevig bedrag voor moeten neerleggen. U stuurt een bericht naar de verkoper, maar die antwoordt dat de fiets prima is en dat u niet zo moet zeuren.
U vraagt u af wat u nu kunt doen. Afhankelijk van hoeveel u hebt betaald voor de fiets, kunt u overwegen naar de rechter te gaan. U kunt dan eisen dat de verkoper een schadevergoeding betaalt, of u kunt de koop ontbinden. U kunt niet zomaar een procedure starten in elke stad of elk land van uw keuze, daar zijn speciale regels voor. Dit wordt ook wel de absolute bevoegdheid van de rechter genoemd. Maar naar welke rechter moet u nu toe?
Forumkeuzebeding
De eerste stap is om te kijken wat er is afgesproken tussen partijen. In het geval van online verkoop zal u als koper waarschijnlijk de algemene voorwaarden geaccepteerd hebben toen u een account maakte voor de website. Veel mensen lezen de algemene voorwaarden niet voordat ze een (koop)contract ondertekenen. De toepasselijkheid van algemene voorwaarden wordt in deze blog uitgelegd. Het zou goed kunnen dat u ervoor getekend hebt om, in het geval dat zich een geschil voordoet, een bepaalde rechter bevoegd te maken.
Ook het toepasselijke recht kan onderling door partijen geregeld worden. Dit kan bepalend zijn voor de bevoegdheid van de rechter. Volgens Nederlands recht kan volgens de wet een andere rechter bevoegd zijn dan bijvoorbeeld volgens het Luxemburgs recht. Maar wat als hieromtrent geen afspraken gemaakt zijn?
Internationale verdragen
De volgende stap is om te gaan kijken of de landen waar de koper en de verkoper vandaan komen overeenkomstige internationale verdragen getekend hebben. Het kan namelijk zo zijn dat beide landen lidstaat zijn van een internationaal handelsverdrag dat de bevoegdheid van de rechter regelt.
Verdragen van de Europese Unie
In het hierboven geschetste geval van de fiets komt de verkoper uit Luxemburg. Luxemburg is, net als Nederland, lid van de Europese Unie.
Volgens artikel 25 lid 5 Brussel I bis-Verordening kunnen partijen in eerste instantie, zoals hierboven al benoemd, een keuze maken in de overeenkomst. Maar niet elke overeenkomst bevat een forumkeuzebeding. De hoofdregel uit artikel 4 van het verdrag Brussel I-bis is dat gedaagde ongeacht zijn nationaliteit wordt opgeroepen voor de rechter van de lidstaat waarin hij zijn woonplaats heeft. In dit geval is de verkoper de gedaagde partij, dus zou de Luxemburgse rechter bevoegd zijn.
Volgens artikel 5 van dit verdrag kan een verweerder ook opgeroepen worden voor de rechter die bevoegd is op de plaats waar de overeenkomst uitgevoerd wordt. In sommige gevallen kan dus ook de plaats van levering bepalen welke rechter bevoegd is. Let wel, wanneer een derde partij (zoals een postbedrijf) de goederen aflevert kan het zijn dat levering al plaatsvindt wanneer deze partij de goederen in ontvangst neemt in het land van de verkoper. Belangrijk is dan wie opdracht heeft gegeven aan de vervoerder van het goed. Is het dus zo dat de verkoper van de fiets het pakket heeft laten bezorgen, dan vindt de levering pas in Nederland plaats. Maar haalt iemand de fiets voor u op, dan vindt de levering plaats in Luxembourg.
Wanneer sprake is van een consumentenovereenkomst is sprake van een uitzondering op deze regel volgens artikelen 17-19 Brussel I-bis. Er is sprake van een consumentenovereenkomst wanneer een professionele partij iets verkoopt aan een natuurlijke persoon die het product in de privé-sfeer wilt gaan gebruiken. Een consument kan in de eerste plaats altijd het gerecht van zijn eigen woonplaats kiezen. Een verkopende partij kan dan ook de consument alleen daar dagvaarden. In de tweede plaats wordt de forumkeuzevrijheid ingeperkt. Met wat voor soort koop u te maken hebt, is dus erg belangrijk om te bepalen naar welke rechter u moet.
Stilzwijgende forumkeuze
Tot slot bestaat er nog de stilzwijgende forumkeuze. Hierbij wordt er niet door de partijen van tevoren expliciet gekozen welke rechter bevoegd is, maar blijkt dit uit het gedrag van de partijen tijdens de gerechtelijke procedure. De stilzwijgende forumkeuze volgt onder andere uit artikel 18 Brussel I-bis. Concreet betekent de stilzwijgende forumkeuze dat een partij op tijd bezwaar moet maken tegen de bevoegdheid van de rechter. Doet hij dit niet, dan wordt simpelweg aangenomen dat beide partijen het eens zijn over de bevoegdheid van de rechter omdat niemand protesteert.
Hebt u verdere vragen met betrekking tot de bevoegdheid van de rechter bij internationale handelszaken? Neem dan contact met ons op via info@juristenzwolle.nl of 038-2022738
