Op 7 november 2013 heeft het Europese Hof van Justitie uitspraak gedaan in het geding tussen de heer J. Sneller en DAS Nederlandse Rechtsbijstand Verzekeringsmaatschappij NV. In deze zaak werd een prejudiciële beslissing verzocht door de heer Sneller. In het geding stond het volgende centraal: De dekking van de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekeringnemer gekozen advocaat, ook wel het recht op vrije advocaatkeuze.
Wetgeving
Het recht van vrije advocaatkeuze vloeit voort uit artikel 4 lid 1 van de Europese Richtlijn van de Raad van 22 juni 1987 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende de rechtsbijstandverzekering (Richtlijn 87/344/EEG). Het Europese Hof van Justitie besliste in 2013 dat de rechtsbijstandverzekeraar zijn verzekerde in iedere gerechtelijke of administratieve procedure vrije advocaatkeuze dient te bieden, dus ook in procedures waarvoor geen verplichte procesvertegenwoordiging geldt. Naar aanleiding van het arrest van het Europese Hof van Justitie, is het recht op vrije advocaatkeuze door de wetgever in de wetgeving geïmplementeerd, namelijk in artikel 4:67 Wet op het financieel toezicht.
Vrije advocaatkeuze
Het recht op vrije advocaatkeuze houdt in dat de verzekerde de vrije keuze heeft door wie hij zijn belangen wilt laten behartigen. Zo kan de verzekerde kiezen voor bijvoorbeeld de hulp van een specialist van de verzekering waar hij bij aangesloten is, maar ook voor een rechtshulpverlener die niet bij de desbetreffende verzekering in dienst is, zoals een advocaat of jurist van een ander kantoor.
De rechtsbijstandverzekeraar is hoe dan ook verplicht om de maximale kosten voor rechtsbijstand te vergoeden, of het het nu gaat om een interne of externe specialist. Bovendien geldt dit sinds 2016 ook voor procedures waarbij een advocaat niet verplicht is, zoals bijvoorbeeld een bezwaarschriftprocedure of procedure bij de kantonrechter.
Het recht van vrije advocaatkeuze beïnvloedt echter wel het verdienmodel van rechtsbijstandverzekeraars. Om deze reden wordt een verzekerde veelal niet specifiek gewezen op deze mogelijkheid door de verzekeraar. Overigens is het recht op vrije advocaatkeuze wel te allen tijde in de polisvoorwaarden te vinden.
Advocaat of jurist
Het recht van vrije advocaatkeuze omvat het woord ‘advocaat’, waarbij men wellicht kan gaan denken dat er alleen de keuze is voor een advocaat. Echter, een verzekerde heeft de vrije keuze in zijn rechtshulpverlener. Zodoende kan er gekozen worden voor zowel een jurist als een advocaat. Wel dient er voorafgaand altijd toestemming te worden gevraagd aan de verzekeraar, dit wegens formaliteiteiten.
Een verzekerde kiest regelmatig zelf een eigen advocaat of jurist. De ervaring is dat een eigen gekozen juridisch specialist meer de tijd neemt voor de zaak en het minder druk heeft dan een jurist van een rechtsbijstandverzekering. Het kiezen voor een juridisch specialist van de rechtsbijstandsverzekering is echter voordeliger voor de verzekeraar.
Aanmelding van de zaak
Indien u gebruik wenst te maken van uw recht op vrije advocaatkeuze, dient u eerst contact op te nemen met de desbetreffende advocaat of jurist om zo een inschatting van het geschil in kwestie te kunnen maken. Indien de juridisch specialist van oordeel is dat de zaak enige kans van slagen heeft, kan de zaak worden aangemeld bij de verzekeraar. Deze aanmelding kunt u zelf regelen, maar dit kan ook door de juridisch specialist worden gedaan.
Op grond van Artikel 11a Advocatenwet rust er op de (externe) advocaat een geheimhoudingsplicht. Indien u ervoor kiest om de aanmelding bij de verzekeraar door de advocaat te laten uitvoeren, hebt u wel de mogelijkheid om een machtiging af te geven. In deze machtiging geeft u toestemming dat de advocaat namens u de verzekeraar informeert en het contact onderhoudt. Wel is het belangrijk, voordat u deze machtiging afgeeft, uitvoerig met uw advocaat te bespreken welke informatie zal worden doorgegeven aan de rechtsbijstandverzekering, zodat u goed op de hoogte bent.
Bij de start van een procedure, bepaalt de verzekeraar of en in hoeverre een procedure nodig is. Indien de verzekeraar van oordeel is dat het niet tot een procedure zal leiden, hebt u recht op een geschillenregeling. Hierbij beoordeelt een onafhankelijke advocaat, welke wordt voorgedragen uit de Nederlandse orde van advocaten, de aanpak van het geschil opnieuw. Het gegeven advies dient wel opgevolgd te worden. Uiteraard zijn de kosten van een second opinion, oftewel het opnieuw beoordelen van de aanpak van het geschil, voor de verzekeraar.
Wenst u voor een eigen juridisch specialist te kiezen, maar bent u niet op de hoogte van de mogelijkheden vanuit uw rechtsbijstandsverzekering? Neem dan contact met ons op via info@juristenzwolle.nl of 038-2022738 om uw mogelijkheden te bespreken.