Wat is precies executeren na een vonnis, en wie mag dat doen? Zijn er voorwaarden aan bepaalde executiemaatregelen?
Wij schreven eerder deze blog over beslaglegging als juridisch wapen. In deze blog gaan we het hebben over het executierecht en de verschillende soorten dwangmiddelen.
Functie van de gerechtsdeurwaarder
De gerechtsdeurwaarder is een ambtenaar vanuit de Rijksoverheid, belast met het verrichten van bepaalde ambtelijke handelingen. De wet legt de tenuitvoerlegging van executoriale titels in handen van de gerechtsdeurwaarder. Zo zorgt de gerechtsdeurwaarder onder andere voor de betekening van de executoriale titel – zie ons blog over het vonnis – voorafgaand aan een beslaglegging (art. 430 lid 3 wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv)), ook is de gerechtsdeurwaarder bevoegd tot het inwinnen van informatie omtrent de bronnen van inkomsten van een debiteur (art. 475g Rv). De gerechtsdeurwaarder zorgt verder voor het leggen van beslag alsmede de afwikkeling daarvan, ook bij beslag onder derden.
Reële executie
Het huidige executierecht is voornamelijk gericht op het gegeven dat een prestatie toekomend aan een crediteur (te denken valt aan het betalen van een geldsom door een debiteur) in zo min mogelijk gevallen anders uitvalt dan hetgeen oorspronkelijk toekwam aan de crediteur. Deze bepaling komt voort uit art. 3:296 van het Burgerlijk Wetboek (hierna BW). Middels het executierecht kan de crediteur dit afdwingen na het behalen van een executoriale titel.
Zo vindt bijvoorbeeld de uitwinning van roerende zaken plaats doordat de gerechtsdeurwaarder de in beslag genomen zaken in het openbaar verkoopt (art. 462 tot 474 Rv).
Ontruiming
Een ontruiming van een pand op gedwongen wijze vindt plaats door inschakeling van de gerechtsdeurwaarder (art. 556 Rv). Indien nodig kan de gerechtsdeurwaarder een ontruiming (bijvoorbeeld op basis van executoriale titel of bij ontruimingsbevoegdheid van de eigenaar van het pand) afdwingen middels de sterke arm (de politie).
Beslag
Eén van de meest voorkomende vormen van executie is het leggen van beslag. Er zijn verschillende soorten beslag, zo kan er beslag gelegd worden op goederen, er kan beslag gelegd worden op (loon)inkomsten, en ook kan er beslag gelegd worden op een positief banksaldo in de vorm van derdenbeslag.
De hoofdregel van art. 3:276 BW schrijft voor dat beslag gelegd kan worden op alle goederen die aan de debiteur toebehoren. Ondanks dat, gelden er wel een aantal uitzonderingen. Zo mag er geen beslag worden gelegd op goederen van de overheid, bestemd voor de openbare dienst (art. 436 Rv), ook kan geen beslag worden gelegd op bepaalde goederen als de wet of een overeenkomst dat voorschrijven.
Wat nog bijzonder opvalt zijn een aantal oude bepalingen omtrent goederen waarop geen beslag gelegd kan worden. Zo mag er geen beslag worden gelegd op goederen waarop geen verhaal kan worden uitgeoefend (niet waardeerbaar op geld c.q. niet verkoopbaar), ook de gereedschappen van ambachtslieden zijn niet vatbaar voor beslag. Een ander bijzonder voorbeeld is auteursrecht, art. 2 van de Auteurswet schrijft voor dat het auteursrecht niet vatbaar is voor beslag.
Parate executie
Sommige crediteuren kunnen zonder executoriale titel executeren, waarbij eveneens geen beslaglegging hoeft plaats te vinden. Deze speciale bevoegdheid heet ook wel het recht van parate executie.
Het klinkt vrij abstract, toch komt het in de praktijk veel voor. Te denken valt aan een pandhouder krachtens art. 3:248 tot 3:252 BW, of de hypotheekhouder krachtens art. 3:268 BW.
Het recht van parate executie is verankerd in de wet en zal dus niet apart bij overeenkomst vastgelegd hoeven worden. Het is zelfs zo dat voor andere vorderingsrechten dan expliciet in de wet genoemd met betrekking tot parate executie, het niet mogelijk is overeen te komen dat er een recht van parate executie geldt.
Executie blijkt uiteindelijk een praktisch middel om het recht dat een partij heeft, ook daadwerkelijk te halen.
Hebt u vragen? Neem dan contact met ons op via 038-2022738 of info@juristenzwolle.nl. Dan bespreken wij uw mogelijkheden.
