Het vonnis, een krachtig stukje papier. Voor de één is het de positieve uitkomst van een jarenlang geschil, voor de ander de start van een heftige procedure.
Gezag en kracht van gewijsde
Een vonnis van een rechter heeft bindende rechtskracht, en zal – voor zover er geen rechtsmiddelen meer kunnen worden aangewend om het vonnis te wijzigen ex art. 236 van het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) – gezag van gewijsde bevatten. Dit houdt in dat het vonnis de rechtstoestand tussen partijen bindend vaststelt.
Kracht van gewijsde wordt toegekend aan ieder vonnis zodra de rechtsmiddelen zoals verzet, hoger beroep e.d. niet meer kunnen worden aangewend, het ziet toe op de onherroepelijkheid van het vonnis. Gezag van gewijsde houdt slechts in dat een vonnis bindend is tussen partijen, kracht van gewijsde ziet toe op de mogelijkheid tot tenuitvoerlegging van een vonnis. Een vonnis dat uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard, bevat kracht van gewijsde.
Condemnatoir, constitutief, en declaratoir vonnis
Een vonnis is condemnatoir voor zover het de gedaagde veroordeelt tot het verrichten van een prestatie, te denken valt aan het Engelse werkwoord ‘to condemn’ (te veroordelen). Het rechtsgevolg van een condemnatoir vonnis is dat het de eiser machtigt om executoriale maatregelen tegen de gedaagde te nemen.
Constitutief is het vonnis waarin een bepaalde rechtsbetrekking wordt tenietgedaan of een nieuwe rechtstoestand in het leven wordt geroepen. Denk aan de ontbinding van een overeenkomst door de rechter ex art. 6:265 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW).
Een vonnis is declaratoir indien een rechter zich beperkt tot het verklaren over bepaalde rechten van partijen. Zo is het vonnis declaratoir indien een rechter verklaart dat de eiser eigenaar van een bepaald goed is. Ook is het vonnis declaratoir wanneer een rechter constateert dat een rechtshandeling nietig is (art. 3:39 en 3:40 BW), of ontbinding (art. 6:267 BW) tot gevolg heeft gehad. Het is bij laatstgenoemde namelijk niet de rechterlijke uitspraak die de nietigheid of ontbinding teweeg brengt. Het gaat slechts om de verklaring voor recht.
Deelvonnis, tussenvonnis, en eindvonnis
De rechter kan op elk moment in een procedure vonnis wijzen. Vaak komt het voor dat de rechter in diens vonnis bijvoorbeeld een bewijsopdracht opneemt. Als een rechter uitsluitend een dergelijke proceshandeling verlangt, zal het vonnis waarin dit is opgenomen een tussenvonnis heten.
Het deelvonnis houdt, zoals de naam al doet vermoeden, een deel van de eindbeslissing in. Een goed voorbeeld is een procedure waarin de eiser twee vorderingen neerlegt. De rechter kan in een deelvonnis beslissen over de eerste vordering alsmede daarin beslissen dat voor de tweede vordering een bewijsopdracht geldt.
Het eindvonnis is de afloop van de procedure bij desbetreffende rechter. Deze neemt in het eindvonnis de beslissing over het geding en zal veelal zoveel mogelijk over het gehele geding rechtspreken.
Inhoud van het vonnis en rechtsgevolgen
In art. 230 Rv is een opsomming gegeven van wettelijke vereisten aan de inhoud van een vonnis. Zo moeten partijen en hun advocaten worden vermeld, het procesverloop, de eis en de conclusies van partijen. De feiten van het geding worden vermeld, waarna een korte weergave van de wederzijdse standpunten volgt.
De centrale inhoud van het vonnis is de beslissing, de gronden daarvan, de motivering en de uiteindelijke rechtsgevolgen voor partijen.
Het is verder gebruikelijk dat verzocht wordt door de eiser een vonnis uitvoerbaar bij voorraad te verklaren, hetgeen in de regel bij een voor de eiser positief condemnatoir vonnis vrijwel altijd wordt toegewezen.
Kostenveroordeling
Eén van de belangrijkste aspecten van procederen voor veel mensen is de kostenveroordeling. Art. 237 Rv schrijft voor dat de verliezende partij (welke in het ongelijk is gesteld) zal worden veroordeeld in de kosten van het geding. De kosten van het geding bevatten in dat geval de eigen kosten alsmede de kosten van de wederpartij.
Mocht een proces complexer zijn, uitmonden in een gerechtelijke schikking of is er geen overduidelijke winnaar, dan is het mogelijk dat de rechter geen kostenveroordeling uitspreekt, in zoverre dat beide partijen de eigen kosten dragen.
Hebt u vragen? Neem dan contact met ons op via 038-2022738 of info@juristenzwolle.nl. Dan bespreken wij uw mogelijkheden.
