Een bezoek aan de huisarts of het ziekenhuis, de een heeft er een hekel aan en de ander staat er dagelijks op de stoep. Zonder meer is het van belang dat burgers vertrouwen hebben in artsen. Wanneer burgers het vertrouwen in de medische wereld verliezen zijn de gevolgen immers niet te overzien. Het kan gebeuren dat er bij operatie een fout wordt gemaakt door een van de chirurgen, waardoor een patiënt schade kan leiden. In deze blog zal ingegaan worden op de fenomeen, de medische aansprakelijkheid.
De geneeskundige behandelingsovereenkomst
Wanneer een patiënt naar de huisarts of het ziekenhuis gaat en de hulp van een arts of zorgverlener oproept, sluiten zij juridisch gezien een geneeskundige behandelingsovereenkomst. In artikel 7:446 BW wordt hiervan een definitie gegeven. In de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst worden enkele rechten van de patiënt weergegeven en als dwingend aangemerkt, hetgeen betekent dat er niet per individuele overeenkomst van deze rechten kan worden afgeweken. Zo heeft een arts niet het recht om de overeenkomst zomaar te beëindigen. De patiënt mag dit wel.
De geneeskundige behandelingsovereenkomst wordt vaak onbewust (stilzwijgend) gesloten. Wanneer iemand ernstig ziek het ziekenhuis betreedt, gaan arts en patiënt immers niet eerst uitgebreid een contract opstellen. Er worden jaarlijks miljoenen van deze overeenkomsten gesloten.
Schade
Bij de uitvoering van geneeskundige behandelingsovereenkomsten kan – zorggerelateerde – schade ontstaan. Deze schade kan bestaan uit een verslechtering van de geestelijke of lichamelijke gezondheid van de patiënt. Ook kunnen financiële gevolgen en immateriële gevolgen van een fout van de arts onder het begrip schade vallen.
Afwenteling van schade
In beginsel draagt een ieder zijn of haar eigen schade, tenzij er een – rechtens geldende – grondslag voor afwenteling van de schade aanwezig is. Voor het aanspreken van een arts zijn er twee grondslagen denkbaar:
- Een tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst;
- Een onrechtmatige daad.
Een tekortkoming
De reeds genoemde geneeskundige behandelingsovereenkomst brengt voor beide partijen rechten en plichten met zich mee. De arts kan tekortschieten in de nakoming van een van deze plichten. Wat zijn precies die rechten? Daarvoor zal, aangezien er meestal geen individuele afspraken worden gemaakt, meestal gekeken worden naar (nationale en Europese) wetgeving, de gewoonteregels en de eisen van de redelijkheid en billijkheid. Hieronder valt onder meer de zorgplicht van de arts zoals die is neergelegd in artikel 7:453 BW. Het komt er hier in de kern op neer dat moet worden gekeken hoe een redelijk hulpverlener zou hebben gehandeld. Ter illustratie: arts A gebruikt een ongeschikt medisch middel. Dit is in strijd met de geldende professionele standaard, op grond waarvan de patiënt (indien er schade is ontstaan en er een causaal verband kan worden aangetoond) de arts aansprakelijk kan stellen.
De onrechtmatige daad
Een andere grondslag voor de afwenteling van schade is de onrechtmatige daad. Soms is er geen sprake van een overeenkomst. Dit is onder meer het geval bij een gedwongen behandeling in een penitentiaire inrichting of in het geval er schade is ontstaan bij een derde. In dat geval kan er geen beroep worden gedaan op de aanwezigheid van een tekortkoming. Wel kan de onrechtmatige daad van artikel 6:162 BW uitkomst bieden. Het zal dan meestal gaan om het in strijd handelen met een wettelijke plicht of het handelen in strijd met een zorgvuldigheidsnorm.
Bovenstaande opmerkingen geven een heel klein beetje zicht op de aansprakelijkheid van een arts. Indien u schade hebt geleden door toedoen van een arts raad ik u ten stelligste aan om een jurist in de hand te nemen. Die kan u verder helpen bij het bijvoorbeeld aantonen van een causaal verband tussen het handelen van de arts en de door u geleden schade!
Hebt u vragen? Neem dan contact met ons op via 038-2022738 of info@juristenzwolle.nl om uw mogelijkheden te bespreken.
