Jaarlijks starten duizenden mensen met de opleiding rechten. Na een paar maanden vallen er, om welke reden dan ook, een hoop af. Toch zullen zij altijd opkijken wanneer iemand het heeft over artikel 6:162 BW, de onrechtmatige daad. Het is een van de eerste onderwerpen op de opleiding en dat is niet voor niets. Via de onrechtmatige daad kan ik namelijk schade vergoed krijgen. De onrechtmatige daad zal in deze blog uitgebreid worden besproken.
Artikel 6:162 BW vormt de basis voor het leerstuk van de onrechtmatige daad. Op grond van de wet zijn er in de literatuur 5 vereisten omschreven. Wanneer aan die eisen is voldaan, is de andere partij verplicht om de schade die u heeft geleden te vergoeden. Die eisen zullen nu worden besproken.
Schade
Zonder schade, geen verplichting tot vergoeding van schade. Logisch, maar toch heel belangrijk. Het is van belang dat u uw schade kunt aantonen. Dit kan door middel van een bonnetje van de reparatie van uw auto of een getuigenverklaring van de buurman. Schade kan zowel bestaan uit vermogensschade of ander nadeel (bijvoorbeeld shockschade).
Naast deze schade kunt u (indien aan alle eisen is voldaan) ook de volgende kosten op de veroorzaker van de schade verhalen: de kosten om de omvang van de schade en de aansprakelijkheid vast te stellen, de kosten die gemaakt zijn om de schade te verhalen en eventuele kosten die zijn gemaakt om de schade te beperken.
Onrechtmatigheid
Er moet tevens sprake zijn van een onrechtmatigheid. De wet geeft in artikel 6:162 tweede lid BW drie grondslagen voor onrechtmatig gedrag: inbreuk maken op een recht, het doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of het doen of nalaten in strijd met hetgeen in het maatschappelijk verkeer is betaamt. Over deze laatste categorie vertelde ik u al in een vorige blog.
Ter verduidelijking van de bovenstaande categorieën geef ik nu enkele voorbeelden. Het beschadigen van de auto van een collega levert een inbreuk op zijn of haar eigendomsrecht op. Het niet naleven van verkeersregels levert een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht op. De laatste categorie is meer een vangnet voor het geval er geen geschreven regels op een bepaald terrein bestaan.
Toerekenbaarheid
De onrechtmatige handeling moet aan een persoon kunnen worden toegerekend. Artikel 6:162 derde lid BW is hierover vrij duidelijk:
‘’Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend, indien zij te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt’’
Bij schuld gaat het eigenlijk om de vraag of de dader anders had kunnen handelen en of dat ook van hem had mogen worden verwacht. Bij toerekenbaarheid krachtens de wet kan onder meer gedacht worden aan de bezitter van een dier (6:179 BW) en ouders voor gedragingen van hun (jongere) kinderen (6:169 BW). Op grond van de verkeersopvattingen komen bepaalde gedragingen ook voor rekening van een dader. Zo is bepaald dan onervarenheid niet aan aansprakelijkheid in de weg staat.
Causaliteit
Verder moet er een causaal verband (een oorzaak-gevolgrelatie) bestaan tussen de onrechtmatige gedraging en de schade. Dit wordt, naar bestendige jurisprudentie, getoetst aan de hand van de ‘condicio sine qua non’-maatstaf. Dit betekent dat de volgende vraag gesteld moet worden: was er ook schade ontstaan in het hypothetische geval dat we de gedraging wegdenken? Nee? Dan is er sprake van een causaal verband.
Relativiteit
Het relativiteitsvereiste is een sterk juridisch geladen begrip. Het komt erop neer dat de geschonden norm ervoor bedoeld is om de benadeelde tegen de geleden schade te beschermen. De eis staat in artikel 6:163 BW omschreven. Het gaat er aldus omdat de geschonden norm wel de bedoeling heeft gehad om de schade te voorkomen. In de jurisprudentie komt het regelmatig voor dat een aansprakelijkheidsvordering op de relativiteitseis stukloopt.
Middels het aansprakelijkheidsrecht kunt u voorkomen dat u ten onrechte zelf de geleden schade moet dragen. Neem altijd een jurist in de hand, die kan u verder helpen!
Hebt u vragen? Neem dan contact met ons op via 038-2022738 of info@juristenzwolle.nl om uw mogelijkheden te bespreken.
