‘De avondklokrellen’: de rellen die op verschillende plekken in Nederland plaatsvonden naar aanleiding van het instellen van de avondklok die op 23 januari 2021 is ingegaan. Volgens de Nederlandse Politiebond ging het om de heftigste rellen in Nederland sinds de krakersrellen van 1980. Vele van deze relschoppers zijn vervolgd aan de hand van het zogenoemde ‘supersnelrecht’. Waarom wordt juist nu van supersnelrecht gebruik gemaakt?
Het (super)snelrecht
Over het algemeen is er in de rechtspraak vaak sprake van lange doorlooptijden. Dit is de periode vanaf het aanmelden van een zaak tot een uitspraak van de rechter. Soms wordt tijdens de behandeling van een zaak duidelijk dat er zelfs nog extra tijd nodig is, bijvoorbeeld als nieuw bewijs opduikt of extra getuigen moeten worden gehoord. Hoe lang een strafzaak duurt, hangt van meerdere dingen af: het soort zaak, de omvang van de zaak en hoe ingewikkeld een zaak is.
Binnen de rechtspraak wordt soms gebruik gemaakt van het ‘snelrecht’. Er is sprake van snelrecht wanneer een verdachte binnen 17 dagen voor de rechter komt voor een vergrijp. Echter, tegenwoordig kan er ook gekozen worden voor het ‘supersnelrecht’. Dit houdt in dat een verdachte al binnen drie tot zes dagen voor de rechter zal verschijnen.
Het supersnelrecht is een samenwerking tussen het Openbaar Ministerie en de Rechtspraak. Dankzij deze samenwerking kunnen verdachten snel voor de rechter komen. In deze zaken gaat het om ‘bewijstechnisch’ eenvoudige zaken, waarbij geen verder onderzoek nodig lijkt. Dit is bijvoorbeeld wanneer een verdachte op heterdaad is betrapt of het strafbare feit bekent. ‘Supersnelrechtzaken’ worden behandeld bij de politierechter. Een zaak wordt alleen behandeld in het supersnelrecht als de verdediging daarmee akkoord gaat. Het idee achter het supersnelrecht is dat eventuele slachtoffers en verdachten meteen weten waar ze aan toe zijn en een eventuele gevangenisstraf direct kan worden uitgezeten.
De toepassing van het supersnelrecht
Het supersnelrecht wordt onder andere vaak toegepast op zaken waarbij geweld tegen personen met een publieke functie zich voordoen. Ook wordt het vaak toegepast bij zaken die zich hebben voorgedaan tijdens grote evenementen zoals Oud en Nieuw, Koningsdag en voetbalwedstrijden. Het gaat vaak om evenementen waar veel mensen bij aanwezig zijn geweest, veel nieuwsberichten over zullen komen en waar veel over gesproken zal worden. Op deze manier kan het OM, met toepassing van het supersnelrecht, het signaal afgeven dat gewelddadig gedrag niet wordt getolereerd en direct wordt afgestraft.
Relschoppers via het supersnelrecht veroordelen
Kortgeleden hebben er in Nederland in zeker tien gemeenten rellen en vernielingen plaatsgevonden welke uitliepen op gewelddadige confrontaties tussen betogers en politie. Deze rellen ontstonden naar aanleiding van het ingaan van de avondklok in Nederland. De avondklokrellen hebben tot honderden arrestaties geleid. Door middel van het supersnelrecht zijn er al meerdere mensen veroordeeld tot celstraffen voor hun bijdrage aan de rellen. Op vele nieuwsberichten is te lezen welke straffen de daders opgelegd hebben gekregen door middel van het supersnelrecht.
Via het supersnelrecht kan het OM dus iets afgeven aan de maatschappij: “Stop met rellen, stop met het geweld tegen de politie en andere hulpverleners en stop met alle vernielingen. Doe je dit niet? Dan word je gestraft. ”
Echter, het is niet gemakkelijk om de relschoppers zomaar te veroordelen. Allereerst zullen zij herkend moeten worden. Er moet vastgesteld worden wie wat heeft gedaan. Wel zijn er natuurlijk mensen op heterdaad betrapt wat de vervolging makkelijker zal maken. Maar, een veel grotere groep relschoppers was onherkenbaar. Het is van belang dat de politie alle bewakingsbeelden, filmpjes van sociale media en andere foto’s en video’s die circuleren gaat bekijken en beoordelen. Het moet aangetoond worden dat iemand daadwerkelijk iets heeft gedaan voor hij vervolgd kan worden.
Indien iemand wordt herkend én er is sprake van voldoende bewijs voor een strafbaar feit, is het aan de officier van justitie om te bepalen of hij wordt aangehouden. Wordt hij aangehouden? Dan zal de relschopper voor de rechter verschijnen en mag hij zichzelf verdedigen. Vervolgens is het aan de rechter om te oordelen welke straf zal worden opgelegd. De rechter zal hoogstwaarschijnlijk rekening houden met de huidige coronacrisis en de maatschappelijke woede.
Hebt u een vraag met betrekking tot het supersnelrecht of de avondklokrellen? Voor al uw vragen kunt u contact met ons opnemen via info@juristenzwolle.nl of 038-2022738
