Oplichting op Marktplaats
Stel, u hebt via Marktplaats een tv-meubel gekocht. De verkoper vraagt of u via een betaalverzoek het bedrag wilt overmaken. Nadat u het geld hebt overgemaakt geeft de verkoper aan dat het product vandaag nog verstuurd gaat worden. Na 7 dagen hebt u nog steeds niks ontvangen en kunt u ook geen contact meer krijgen met de verkoper. U bent slachtoffer geworden van oplichting. Kunt u Marktplaats aansprakelijk stellen voor het niet ontvangen van het product?
Wat is oplichting?
Er is sprake van oplichting als de verkoper producten aanbiedt die vervolgens niet geleverd worden. Levering van kapotte of neppe producten vallen ook onder ‘oplichting’. Oplichting is strafbaar gesteld in artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr). Voor oplichting kan een gevangenisstraf van maximaal 4 jaar, of een geldboete van de vijfde categorie (€87.000) worden gegeven. Er is pas sprake van oplichting wanneer de in de wet genoemde oplichtingsmiddelen worden toegepast. Art. 326 Sr. noemt deze vier oplichtingsmiddelen:
- Oplichting door het aannemen van een valse naam;
- Oplichting door het aannemen van een valse hoedanigheid;
- Oplichting door het toepassen van listige kunstgrepen;
- Oplichting door een samenstel van verdichtsels.
Aangifte oplichting
Als de koper 5 dagen na aankoop geen reactie en geen product heeft ontvangen, kan de koper aangifte gaan doen bij de politie. De koper kan online aangifte doen, dit is de snelste manier. Om online aangifte te kunnen doen hebt u een DigiD nodig. De koper kan ook bij het politiebureau langsgaan, hiervoor moet eerst een afspraak gemaakt worden.
Soorten oplichtingen
Je hebt verschillende soorten oplichting methodes, hieronder staan enkele methodes.
- 1-cent-betalingen en Tikkie-fraude: de verkoper vraagt of de koper een tikkie wilt betalen van 1 cent, zodat de verkoper kan zien dat de koper betrouwbaar is. Wanneer de koper op de link klikt, wordt hij doorgeleid naar een andere website die lijkt op de site van Tikkie. Doordat de koper 1 cent heeft overgemaakt via een doorgelinkte site, is de kans groot dat de koper nu honderden euro’s kwijt is. De koper heeft zijn bankgegevens ingevuld, waardoor de verkoper toegang heeft tot de betaalrekening.
- Printscreen van de betalingen: een koper komt het gekochte product ophalen bij het huis van de verkoper. De koper laat een screenshot zien dat de betaling is voltooid maar geeft aan dat het een paar dagen kan duren voordat het op de rekening staat van de verkoper. Tegenwoordig is dit anders, de meeste banken zijn overgestapt op het zogeheten ‘Instant Payments’ systeem waardoor een overschrijving via een mobiele app of internetbankieren binnen 5 seconden op de rekening staat van de verkoper. Kijk daarom eerst of het geld op uw rekening staat en geef dan pas het product mee aan de koper.
- Identiteitsfraude: stuur nooit een foto van uw identiteitsbewijs, bankafschrift of bankpas naar een koper of verkoper. Vaak wordt dit gevraagd om te controleren of de koper of verkoper betrouwbaar is. Doe dit ook niet als de koper of verkoper een kopie stuurt van zijn of haar identiteitsbewijs. U loopt groot risico om slachtoffer te worden van identiteitsfraude. Zij kunnen dan namelijk op uw naam leningen of abonnementen afsluiten of een pand huren. Omdat het met uw gegevens is afgesloten bent u verantwoordelijk voor alle kosten.
Wat doet Marktplaats om oplichting te voorkomen?
Om oplichting te voorkomen heeft Marktplaats de betaalwijze ‘gelijk oversteken’ ingevoerd. Via deze betaalmethode betaalt de koper het aankoopbedrag aan een derde (in dit geval Marktplaats). Als de koper aan Marktplaats heeft laten weten dat het product in goede staat is ontvangen wordt het bedrag dat Marktplaats heeft vastgehouden van de koper overgemaakt aan de verkoper. Marktplaats blokkeert daarnaast accounts, verwijdert advertenties en stuurt een e-mail met een waarschuwing. Tot slot is er een afdeling op Marktplaats die ´Trust & Safety’ wordt genoemd, zij scannen meldingen en grijpen direct in.
Kan de koper zijn of haar geld terugkrijgen?
Marktplaats kan er niet voor zorgen dat de koper het geld terugkrijgt. Marktplaats speelt geen rol in de schadebemiddeling tussen kopers en verkopers. De koper kan zich wel informeren bij het Meldpunt Internetoplichting om te vragen of er andere mogelijkheden zijn om het geld terug te krijgen. Als de koper gebruik heeft gemaakt van een Betaalverzoek via iDEAL, kan hij of zij het Online Betaalplatform inlichten.
Aankoopbescherming PayPal
Als de koper het product via PayPal heeft betaald, maar niet heeft ontvangen, kan de koper schadevergoeding krijgen. Er geldt bij Paypal een aankoopbescherming. Met deze aankoopbescherming kan je als koper je geld terugkrijgen als de aankoop niet wordt geleverd. Dit is ongeacht het aankoopbedrag en inclusief bezorgkosten. De aankoopbescherming van PayPal geldt alleen als er betaald wordt voor goederen en services. Er zijn echter wel een paar aankopen die niet worden gedekt door de aankoopbescherming van Paypal:
- De categorie van Tickets en Kaartjes;
- Als er geld naar vrienden of familie is overgemaakt;
- Als het aankoopbedrag niet in één keer betaald is via PayPal;
- Het product niet binnen Nederland verzonden is;
- Als het product niet fysiek tastbaar is;
- Als het product niet via de post is verzonden.
Tot slot
Op de vraag of de koper Marktplaats aansprakelijk kan stellen, is het antwoord nee. Uit de voorwaarden van Marktplaats is namelijk te lezen dat zij, voor zover wettelijk toegestaan, alle aansprakelijkheid uitsluiten die een gebruiker lijdt. Hierbij kunt u denken aan: (i) gebruik van de diensten van Marktplaats, (ii) het niet of niet veilig beschikbaar zijn van de Website of delen daarvan, (iii) onjuiste informatie op de Website, (iv) afname van diensten van derden of gebruik van gekochte producten via de Website of (v) wijzigingen in de diensten van Marktplaats of wijzigingen in of op de Website. Indien Marktplaats toch aansprakelijk is dan is de aansprakelijkheid beperkt tot maximaal de totale vergoeding die de gebruiker aan Marktplaats heeft betaald gedurende de 6 maanden voorafgaand aan de handeling, of €150,00 al naar verhouding wat hoger is.
Hebt u vragen of bent u zelf in aanraking geweest met oplichting neem dan contact met ons op via info@juristenzwolle.nl of 038-2022738 om uw mogelijkheden te bespreken.